Kryzys psychiczny dzieci i młodzieży

Kryzys psychiczny u dzieci i młodzieży może być definiowany jako okres trudności emocjonalnych i psychicznych, który prowadzi do znacznego cierpienia i zakłócenia funkcjonowania. To stan, w którym młodemu człowiekowi trudno jest radzić sobie ze stresem lub wydarzeniami życiowymi, co może prowadzić do poważnych konsekwencji dla jego zdrowia psychicznego.
Warto wiedzieć!

Przedruk materiału ze strony https://wsip.pl/blog/kryzys-psychiczny-dzieci-i-mlodziezy/?srsltid=AfmBOopri5zISES9iI76PIqb8O_eAeZYp5wcuBIOaC5XpoitRaUPLNTZ

Do najczęściej występujących kryzysów psychicznych należą depresja, lęki i fobie, zaburzenia jedzenia, zaburzenia nastroju, zaburzenia zachowania, takie jak agresja, kradzieże, łamanie norm społecznych i zespół stresu pourazowego (PTSD).

Jakie są przyczyny kryzysów psychicznych?

Oto kilka powszechnych przyczyn kryzysów psychicznych u dzieci i młodzieży:

Traumatyczne doświadczenia, np. wypadek, śmierć bliskiej osoby, katastrofy naturalne.
Nadużycia lub przemoc – fizyczna, emocjonalna lub seksualna.
Problemy w rodzinie, takie jak rozwód rodziców, konflikty między rodzicami, przemoc domowa, zaniedbanie lub brak wsparcia ze strony opiekunów.
Napięcia szkolne, do których należą wysoki poziom stresu związany z trudnościami w nauce lub nadmierną presją na sukces. Młodzi ludzie mogą odczuwać presję na osiągnięcia, perfekcjonizm lub stawiać sobie nienaturalnie wysokie wymagania.
Problemy w relacjach z rówieśnikami np. prześladowanie, przemoc rówieśnicza.
Niektóre choroby neurologiczne lub inne choroby przewlekłe.
Zmiany hormonalne. Okres dojrzewania może być czasem szczególnie trudny dla wielu młodych ludzi, ponieważ zmiany hormonalne mogą wpływać na ich nastrój, zachowanie i funkcjonowanie psychiczne.

Symptomy kryzysu psychicznego

Symptomy kryzysu psychicznego u dzieci i młodzieży mogą być różnorodne i zależą od wielu czynników, w tym wieku, indywidualnych cech osobowościowych oraz przyczyn kryzysu. Niemniej jednak, istnieją ważne sygnały ostrzegawcze, na które należy zwrócić uwagę, bo mogą sugerować, że dziecko lub młody człowiek doświadcza poważnych trudności emocjonalnych.

Należą do nich:

deprecjonowanie i oskarżanie siebie, poczucie bycia złym, poczucie winy;
stałe uczucie smutku, beznadziejności, nadmiernego niepokoju lub drażliwości, nagłe zmiany nastroju, np. od euforii do głębokiej rozpaczy;
ciągłe zmęczenie, niemoc, unikanie wysiłku;
brak dbałości o siebie, o swój wygląd, higienę;
negatywne wypowiedzi – o świecie, innych ludziach, o przyszłości;
problemy ze snem – trudności z zasypianiem, częste koszmary senne lub budzenie się w nocy;
zaburzenia odżywiania – nadmierny apetyt lub brak apetytu, prowadzące do dużego przyrostu lub utraty wagi ciała;
problemy w szkole – znaczne pogorszenie wyników szkolnych, trudności w koncentracji, nieobecności;
problemy z relacjami – dziecko może wykazywać trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z rówieśnikami lub dorosłymi, być wycofane społecznie lub nadmiernie agresywne;
wypowiedzi lub zachowania sugerujące myśli samobójcze, zainteresowanie śmiercią, bólem, poszukiwanie informacji jak odebrać sobie życie, gromadzenie leków, potrzebnych przedmiotów, pisanie listów pożegnalnych;
silne lęki, fobie lub obsesyjno-kompulsywne zachowania;
samookaleczanie się, takie jak cięcie się, oparzenia lub inne formy autoagresji, blizny, siniaki, zadrapania, noszenie nieadekwatnych do pogody ubrań, które mają ukryć zadane sobie rany;
utrata zainteresowań, porzucenie wcześniej ulubionych zajęć lub hobby;
objawy somatyczne – mogą pojawić się bóle głowy, brzucha lub inne dolegliwości fizyczne, które nie mają oczywistej przyczyny medycznej.

Wszystkie tego typu sygnały i zmiany w dotychczasowym zachowaniu są najbardziej zauważalne przez osoby z najbliższego otoczenia dziecka – rodziców lub opiekunów, a także nauczycieli w szkole.

Pierwsza pomoc emocjonalna powinna składać się z tzw. czterech zetek:
https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/poradnik-pacjenta-jak-pomoc-dziecku-w-kryzysie-psychicznym,8482.html

Zauważ.

Powiedz o faktach i o tym, jakie emocje one w Tobie wywołują – przykładowa reakcja „Zauważyłam/em, że w ostatnich dniach jesteś bardzo smutna/y i że często płaczesz. Martwię się o Ciebie.”

Zapytaj.

Zaproś dziecko do rozmowy, zadając pytania – np. „Czy możemy porozmawiać o tym, co się u Ciebie dzieje? Czy jest coś, co mogę zrobić albo co wspólnie możemy zrobić, żebyś poczuł/a się lepiej?”

Zaakceptuj.

To, co usłyszysz, może być dla Ciebie trudne lub niezrozumiałe. Możesz postrzegać daną sytuację inaczej niż Twoje dziecko. Nie przedstawiaj kontrargumentów, nie przekonuj, że rzeczywistość wygląda inaczej, niż dziecko o niej opowiada. To bardzo ważne, żeby zaakceptować wszystko, co usłyszysz – np. „Słyszę, że tak siebie widzisz i wyobrażam sobie, że jest Ci z tym bardzo trudno.”

Zareaguj.

Kiedy dostrzegamy problemy dziecka, chcemy mu pomóc szybko i skutecznie. To naturalna reakcja, tzw. odruch korygowania. Najlepiej jednak zapewnić dziecku fachową pomoc, umawiając je na wizytę u psychologa, kontaktując się ze szkołą – np. „Choćbym w tej chwili nie wiedział/a jak Ci pomóc, znajdę kogoś kto zrobi i będę w tym razem z Tobą.”

Fachową, bezpłatną pomoc psychologiczną 7 dni w tygodniu i przez 24 godziny na dobę, uzyskasz dzwoniąc pod numer:

116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę
800 12 12 12 – dziecięcy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Mogą dzwonić również osoby dorosłe, aby zgłosić problemy dzieci
800 12 00 02 – ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia"
112 - numer alarmowy w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia.

O tym